രണ്ടു വയസ്സുമുതല്‍
അഞ്ചു വയസ്സുവരെയുള്ള
ശൈശവം വളരെ പ്രധാനമാണ്. ഈ ഘട്ടത്തിലാണ്
കുഞ്ഞുങ്ങളുടെ നിരീക്ഷണ
കൗതുകവും ജിജ്ഞാസയും
വളരുന്നത്
'കുട്ടികളെ നല്ലവരാക്കാന്‍ ഏറ്റവും നല്ല മാര്‍ഗം അവരെ സംതൃപ്തരാക്കുക എന്നതാണ്' - ഓസ്‌കാര്‍ വൈല്‍ഡ്
കുഞ്ഞുങ്ങളെ ഇഷ്ടപ്പെടാത്ത, സ്നേഹിക്കാത്തവരുണ്ടാവില്ല. കുഞ്ഞുങ്ങളോട് വാത്സല്യം കാണിക്കുകയും അവരുടെ ആവശ്യങ്ങള്‍ക്കും താല്‍പര്യങ്ങള്‍ക്കും പരിഗണന നല്‍കുകയും ചെയ്യാറുണ്ടെങ്കിലും കുഞ്ഞുങ്ങളെ ശരിയായി മനസ്സിലാക്കി പെരുമാറുന്നതില്‍ പലരും പരാജയപ്പെടാറുണ്ട്.
കുഞ്ഞുങ്ങളോട് ഇടപെടുന്നത് സ്നേഹത്തോടെയും സൂക്ഷ്മതയോടെയും കരുതലോടെയും ആയിരിക്കണം. കുഞ്ഞുങ്ങളോടുള്ള സമീപനം ഒരു കടമ നിര്‍വഹിക്കുന്ന മട്ടില്‍, ചടങ്ങ് എന്ന നിലയിലായി മാറരുത്. നവജാത ശിശുവിനോടും രണ്ടു വയസ്സുമുതല്‍ അഞ്ച് വയസ്സുവരെയുള്ള കുട്ടിയോടും സ്‌കൂളില്‍ പോകുന്ന കുട്ടിയോടും ഒരേ രീതിയില്‍ ഇടപെടുന്നതും പെരുമാറുന്നതും ശരിയല്ല.
നവജാത ശിശുവിന്റെ എല്ലാ ചലനങ്ങളെയും നാം നല്ല ശ്രദ്ധയോടെ നിരീക്ഷിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കും. ഭക്ഷണം, പെരുമാറ്റങ്ങള്‍, ഉറക്കം എന്നിവയിലെല്ലാം ശ്രദ്ധ വേണം. അസാധാരണമായതോ അസ്വാഭാവികമോ ആയ രീതിയിലുള്ള ചലനങ്ങളോ പെരുമാറ്റങ്ങളോ ശിശുവിലുണ്ടെന്നു മനസ്സിലായാല്‍ വൈകാതെ ഡോക്ടറെ സമീപിക്കണം.
രണ്ടു വയസ്സുമുതല്‍ അഞ്ചു വയസ്സുവരെയുള്ള ശൈശവം വളരെ പ്രധാനമാണ്. ഈ ഘട്ടത്തിലാണ് കുഞ്ഞുങ്ങളുടെ നിരീക്ഷണ കൗതുകവും ജിജ്ഞാസയും വളരുന്നത്. ചോദ്യങ്ങളുടെയും സംശയങ്ങളുടെയും പ്രായമാണിത്. എന്ത്, എന്തിന്, എങ്ങനെ, എവിടെ എന്നീ തരത്തിലുള്ള ചോദ്യങ്ങള്‍ ചോദിക്കുന്ന കുഞ്ഞുങ്ങളോട് ക്ഷമയോടെ ഉത്തരങ്ങള്‍ പറയാനും കാര്യങ്ങള്‍ വിശദീകരിക്കാനും തയാറാവണം. മിണ്ടാതിരിക്ക്, എനിക്ക് വേറെ പണിയുണ്ട് എന്നൊക്കെ പറഞ്ഞ് കുഞ്ഞുങ്ങളെ നിരുത്സാഹപ്പെടുത്തരുത്. കുട്ടികളെ അറിവിന്റെ വിഹായസ്സിലേക്ക് നയിക്കുന്നതിന്റെ ആദ്യപടികളായിരിക്കണം അവരുടെ ചോദ്യങ്ങള്‍ക്ക് നല്‍കുന്ന ഉത്തരങ്ങള്‍.
വീട്ടിലും പരിസരങ്ങളിലുമുള്ള വസ്തുക്കള്‍, ജീവികള്‍, ദൃശ്യങ്ങള്‍ എന്നിവ നിരീക്ഷിക്കാന്‍ കുട്ടികള്‍ക്ക് അവസരങ്ങള്‍ നല്‍കണം. നിരീക്ഷണ സമയത്ത് അവരോട് ക്ഷമയോടെ സംസാരിക്കണം. അത്തരം സംസാരങ്ങളെല്ലാം കുട്ടികള്‍ ശ്രദ്ധിക്കും. സ്ഫുടമായും സ്നേഹത്തോടെയും കുട്ടികളോട് സംഭാഷണം നടത്തണം. പരിഹസിച്ചും ദേഷ്യപ്പെട്ടുമുള്ള സംസാരം കുട്ടികള്‍ ഇഷ്ടപ്പെടുകയില്ല.
കുഞ്ഞുങ്ങളുടെ ശ്രദ്ധ ഒരു കാര്യത്തിലോ ഒരു വസ്തുവിലോ ഏറെ നേരം ഉണ്ടാവുകയില്ല. എങ്കിലും അവര്‍ ശ്രദ്ധിക്കുന്ന വസ്തുവെപ്പറ്റിയോ കാഴ്ചയെപ്പറ്റിയോ സംസാരിക്കാന്‍ അവരോട് ആവശ്യപ്പെടാവുന്നതാണ്. ചെടികള്‍, വൃക്ഷങ്ങള്‍, പൂക്കള്‍, കായ്കള്‍, പഴങ്ങള്‍, പക്ഷികള്‍, മൃഗങ്ങള്‍, മറ്റു ജീവികള്‍ എന്നിവയെപ്പറ്റിയെല്ലാം അവര്‍ക്ക് അറിയുന്ന വിധത്തില്‍ പറയാന്‍ അവര്‍ക്ക് അവസരം നല്‍കണം. അത്തരം സംസാരത്തിനിടയില്‍ അവര്‍ക്കു സംഭവിക്കുന്ന തെറ്റുകളെ കാര്യമാക്കേണ്ടതില്ല. സംസാരശേഷി മെച്ചപ്പെട്ടു കഴിഞ്ഞാല്‍ അവരെ മെല്ലെ മെല്ലെ വായനയിലേക്കും എഴുത്തിലേക്കും നയിക്കാവുന്നതാണ്.
ചെറിയ പാട്ടുകളും കുട്ടിക്കവിതകളും കുട്ടികളെ കേള്‍പ്പിക്കുകയും അവരെക്കൊണ്ടു ചൊല്ലിക്കുകയും പാടിക്കുകയും ചെയ്യാന്‍ ശ്രമിക്കുകയും വേണം. ആദ്യഘട്ടത്തില്‍ രസകരമായ പാട്ടുകളും കവിതകളും അവരെ കേള്‍പ്പിക്കണം. നാലോ ആറോ വരികളുള്ള രചനകളാണ് നല്ലത്. ധാരാളം പ്രാവശ്യം അത്തരം രചനകള്‍ കേള്‍പ്പിച്ചാലേ പിന്നീട് അവര്‍ക്കത് ചൊല്ലാന്‍ കഴിയൂ. കുട്ടികളുടെ കാര്യത്തില്‍ നല്ല ക്ഷമയും സഹനശക്തിയും ഉണ്ടാവേണ്ടത് അത്യന്താപേക്ഷിതമാണ്.
കുഞ്ഞുങ്ങളെ കുഞ്ഞിക്കഥകള്‍ കേള്‍പ്പിക്കണം. കുഞ്ഞുങ്ങള്‍ നിത്യവും കാണുന്ന ജീവികളുമായി ബന്ധപ്പെട്ട കഥകളായിരിക്കും അവര്‍ അധികം ഇഷ്ടപ്പെടുക. അണ്ണാന്‍, പൂച്ച, കാക്ക, തുമ്പി, പൂമ്പാറ്റ, നായ, പ്രാവ്, കുയില്‍, കുരുവി തുടങ്ങിയ ജീവികളുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് വളരെ ചെറിയ കഥകള്‍ മതി. അത്തരം കഥകളിലെ ഓരോ വാക്യത്തിലും നാലോ അഞ്ചോ വാക്കുകള്‍ മാത്രം മതിയാകും. കഥകള്‍ പറഞ്ഞു കേള്‍പ്പിക്കുമ്പോള്‍ ആംഗ്യങ്ങളും ഭാവങ്ങളും ഉണ്ടാകണം. ചില ആംഗ്യങ്ങളും ഭാവങ്ങളും ശബ്ദങ്ങളും കുഞ്ഞുങ്ങളെക്കൊണ്ട് അനുകരിപ്പിക്കുന്നതും രസകരമാവും.
ധാരാളം കഥകള്‍ കേട്ടുകഴിഞ്ഞാല്‍ കുഞ്ഞുങ്ങള്‍ ക്രമേണ കൊച്ചുകൊച്ചു കഥകള്‍ പറയാനുള്ള ശേഷി നേടും. അവരുടെ ഭാവനാശേഷി വികസിക്കുന്നതോടെ കഥാകഥന താല്‍പര്യം വര്‍ധിക്കുകയും ചെയ്യും.
കുഞ്ഞുങ്ങളെ മറ്റു കുഞ്ഞുങ്ങളുമായി താരതമ്യപ്പെടുത്തരുത്. ഓരോ കുഞ്ഞിനും സവിശേഷമായ ശേഷികളും താല്‍പര്യങ്ങളുമാണുണ്ടാവുക. ഇക്കാര്യം മനസ്സിലാക്കി വാത്സല്യത്തോടെയും ക്ഷമയോടെയും സഹിഷ്ണുതയോടെയും കുഞ്ഞുങ്ങളോട് പെരുമാറാന്‍ ശ്രമിക്കണം. പ്രത്യക്ഷമായും പരോക്ഷമായും അവരെ ഭീഷണിപ്പെടുത്തരുത്. അവരെ ഒന്നിനും കൊള്ളത്തവരായി കരുതാനേ പാടില്ല.
